Cookieverklaring

Deze site gebruikt cookies om de beste ervaring te garanderen. Door deze website te blijven gebruiken, gaat u akkoord met het gebruik ervan. Lees meer over ons privacybeleid.

Om op deze pagina te zoeken kunt u gebruik maken van de zoekfunctie van uw browser (Ctrl-F)

 

Naam van het huis: De school, huis en hof.

Huisnummer 1807: 23

Huisnummer 1826: 16

Ligging: Kerkbuurt

Kadastrale ligging 1832: C 315>563

1602: 13.04.1602; Op de classicale vergadering te Steenwijk wordt er geklaagd dat er nog steeds een katholieke schoolmeester in Blankenham actief is.[1]

1603: 10.05.1603; Op de classicale vergadering te Vollenhove wordt de klacht herhaald over het actief zijn van de katholieke schoolmeester in Blankenham.[2]

1619: 16/20.08.1619; Op de Provinciale Synode te Deventer wordt besloten dat in Blanckenham een schoelmeister ende voorsanger moet worden aangesteld.[3]

1619: 08.09.1619; Op de classicale vergadering te Zwartsluis weigert de schoolmeester van Blankenham de acte van leerzuiverheid (opgesteld op de synode te Dordrecht) te ondertekenen.[4]

1620: 09.06.1620; Op de classicale vergadering te Vollenhove opnieuw weigering van de schoolmeester van Blankenham de acte van leerzuiverheid te ondertekenen. Hij wordt van zijn taak ontheven en hiervan wordt de landdrost in kennis gesteld.[5]

1662: Wegens het waarnemen van de schooldienst tot Blankenham over 1662 wordt er op 28.04.1663 50 Cg. uitbetaald door de ontvanger van het Kwartier van Vollenhove.[6]

1665-1713: De schoolmeester te Blankenham ontvangt een suppletie op zijn salaris van 50 Cg. p.j. uit de kas van het Rentambt van Windesheim. In deze periode wordt de naam van de schoolmeester niet genoemd; de uitbetaling is aan de schoolmeester of aan de predikant Johannes Ardesch. In de rekening van 1697: 'hier van te berichten of hyr een schoolmr. is, indien er geen mocht te zijn geen betalinge te doen zonder nader ordre'. In de rekening van 1698: 'dog is daer waerlijk een schoolmr.'.[7]

1669: 06.04.1669; rekest van de kerkenraad van Blankenham aan de Drost van Vollenhove, aangaande een kwestie die zij hebben met Jacob Peters, gewezen schoolmeester te Blankenham. De zaak sleept dan nog voort op 22.04.1669 en 08.07.1669.[8]

1682: no. 24: Jan Sijm, Schoolmr, 1 vst.

1688: 27.04.1688; Rekest van Lisabeth Jans, wed. van Jan Jans Sijm aan de Drost van Vollenhove. Haar man is op 06.02.1688 overleden en daar de nagelaten boedel met schulden beladen is, verzoekt zij dat naast de mombers over de kinderen, Pelle Jans en Jacob Jans Bottercoper, curatoren worden aangesteld. Dit wordt toegestaan; als curatoren worden Lubbert Peters en Jan Jansen aangesteld. De executoriale verkoping volgt op 30.04.1688.[9]

1692: 30.09.1692; In Kuinre is er een vacature voor de functie van schoolmeester; Teunis Volckerts, schoolmeester te Blankenham, komt op de voordrachtslijst voor.[10]

1694: no. 37: De Schoolmr.om reedenen /0.10 Cg.

1701: no. 37: Mr. Theunis Volkers, 0.10 Cg.

1705-1713: In deze jaren komt Mr. Roelof Kock voor als schoolmeester in de rekeningen van de diaconie.[11]

1707: 21.03.1707 wordt mr. Teunis Volkens nog vermeld; hij zal in 1707 of begin 1708 zijn overleden.[12]

1708‑1713: In deze jaren komt Mr. Roelof Kock voor als schoolmeester in de rekeningen van de diaconie. Roelof Harms Kok. <1710 gehuwd met Maria Arends Smit.[13]

1713: 31.05.1713; Aan Mr. Waghter volgens quitantie.[14]

1714-1732: De schoolmeester te Blankenham ontvangt een suppletie op zijn salaris van 50 Cg. p.j. uit de kas van het Rentambt van Windesheim. In deze periode wordt de naam van de schoolmeester voor het eerst opgevoerd, Johannes Wachter.[15]

1717: Jan Jansen, ondertekenaar rekest betreffende intrekking exportverbod op rundvee.

1723: no. 34: Mr. Wagter, 3 pers.[Johannes Wagter de oude].

1725: no. 33: Meester Wagter, schoolmr., 3 pers.

1726: 31.01.1726; De schoolmeester Joh. Wagter is naar de Lemmer vertrokken; als zijn opvolger wordt Joh. Wagter de jonge aangesteld. Jan Johannes Wagter, * ± 1705; overl. Blankenham 1781 z.v. Johannes Wagter en NN; huwde le Blankenham 14.06.1734 Marrigie Jacobs Pees van B.; huwde 2e Blankenham 04.09.1778 Hilligie Sjoerds (de Vries).

Het traktement van de schoolmeester/koster bestaat uit de volgende onderdelen:

1) bequame woninge, school en hof;

2) 50 Cg. uit de kas van het Rentambt van Windesheim;

3) ¼ part in Philipserve;

4) een schutstal in Broekland;

5) 2 schellingen voor het luiden van een dode;

6) 10 st. schoolgeld per kind per kwartaal en voor onderricht in het cijferen het dubbele bedrag;

7) uit het land van Hopman Coen te Paaslo, twee mud rogge;

8) vanaf 1775, 13 Cg. uit het Carspel Blankenham;

9) jaarlijkse uitgangen uit de volgende erven of landerijen:

1 uit land in Het Rondebroek 0.13 Cg.

2 uit Hendrik Albertsweide in het Noordeinde 1.19 Cg.

3 uit het Klein Jacobserve in Drie/Vierhuizen 0.13 Cg.

4 uit Peter Roelofs/Klaas Bakkers Eerdenland in Het Rondebroek van het Carspel 0.18 Cg.

5 uit Jacob Hillebrandserve in het Noordeinde 0.18 Cg.

6 uit Claas Coops/Beukerserve in het Noordeinde 1.16 Cg.

7 uit erve Vredenborg in het Noordeinde 0.13 Cg.

8 uit erve Bachman in het Noordeinde 0.13 Cg.

9 uit erve de Kromme Sloot in Drie/Vierhuizen 1 Cg.

10 uit erve Jan Clasen Otten in het Noordeinde 0.6 Cg.

11 uit Coop Wittenzate in het Noordeinde 2.8.8 Cg.

12 uit erve Beukers in de Kerkbuurt 3.5 Cg.

13 uit het Hofland in het Zuideinde 2.10 Cg.

14 uit Romeinderserve in het Zuideinde 0.5 Cg.

15 uit erve Klaverswerf [III] in het Zuideinde 0.6.8 Cg.

16 uit erve Baniers in het Zuideinde 0.18 Cg.

17 uit erve Wezekensgoed de diaconie behorende 1.6 Cg.

18 uit erve Rutger Wolters in de Spleterbuurt 1.11 Cg.[16]

1732-1774: De schoolmeester te Blankenham, Jan Wagter, ontvangt een suppletie op zijn salaris van 50 Cg. p.j. op Martini uit de kas van het Rentambt van Windesheim [de betaling betreft de jaren 1733-1775.[17]

1733/1737: no. 24: Jan Wagter, 1 vst. [Jan Wagter de jonge].

1738: 12.08.1738;

1745: 06.03.1745; Voor het gerecht van Oldemarkt c.a. wordt het huis Paasloo verkocht voor 24.000 Cg. Het huis met de bijbehorende vijf erven is o.a. bezwaard met de zogenaamde Catharinapacht t.b.v. de school van Blankenham en bestaat uit:

- 1« schepel rogge en 2 parties van een spint rogge;

- 1 schepel rogge; en 2 parties van een spint rogge

- 5 spint en 1/3 rogge.[18]

1748: no. 22: Mr. Jan Wagter en hv. Margjen Jacobs [Pees];

kdn.>10 jr. Johannis; md. Jantien Jans.

1750: Mr. Jan Wachter, 10e Kl., 4 pers., 8 Cg.

1750: Mr. Jan Wagter, 750 Cg.

1752: no. 21: Jan Wagters, 1 vst.

no. 23: de schole, geen vst.

1758: Mr.Jan Wagter, 1500 Cg.

1773: 03.10.1773; De schoolmeester zal in het vervolg bij de jaarIijkse classicale visitatie van de hervormde gemeente, na afloop de maaltijd bedienen zoals ook in andere plaatsen gebruikelijk is. Over een verhoging van zijn salaris wordt niet gesproken.[19]

1774: 21.04.1774; Bij de schoolvisitatie heeft de predikant, Gerard van Harsselaar, een grote mond gekregen van de knecht van de schoolmeester. Ook wordt in de kerkenraadsvergadering de klacht naar voren gebracht dat Wagter de school regelmatig dicht doet, soms wel een heel kwartaal. Wagter moet op het matie verschijnen en hij belooft beterschap.[20]

1775: 19.03.1775; De schoolmeester Joh. Wagter heeft bedankt voor zijn dienst; als zijn opvolger wordt per 20.06.1775 Jacob Jans Veenhoven, schoolmr.aan de zeedijk [Mastenbroek] aangesteld.[21]

1775-1776: De schoolmeester te Blankenham, Jacob Jans Veenhoven ontvangt in 1775 een suppletie op zijn salaris van 50 Cg. p.j. op Martini uit de kas van het Rentambt van Windesheim. Veenhoven is op 16.07.1777 overleden, de erfgen. ontvangen 50 Cg[22].

1777: 12.10.1777; De schoolmeester Jacob Veenhoven is overleden; als zijn opvolger wordt Mr. Jan Pauw jr., schoolmr. in’t Nederland, per 02.11.1777 aangesteld.[23]

1777: De schoolmeester te Blankenham, Jan Pauw jr., ontvangt een suppletie op zijn salaris van 50 Cg. p.j. op Martini over 1778 uit de kas van het Rentambt van Windesheim.[24]

1778: 06.09.1778; De schoolmeester Jan Pauw is aan de Oudemarkt beroepen; als zijn opvolger wordt per 18.10.1778 Jannes Hartmans Donker, schoolmeester te Wapsterveen, aangesteld. Jannes Hartmans Donker, * Blesdiike/Peperga 10.03.1757; ovl. Blankenham 09.05.1826, z.v. Hartman Jans en Trijntje Sijbrens; huwde Blankenham 14.04.1782 Jacobje Jans Pees. [25]

1778-1800: De schoolmeester te Blankenham, Jannes Hartmans Donker ontvangt een suppletie op zijn salaris van 50 Cg. p.j. op Martini uit de kas van het Rentambt van Windesheim [de betaling betreft de jaren 1779-1801]. m. i.v. 1802 worden er geen suppleties meer betaald op de salarissen van predikanten en schoolmeesters uit de kas van het Rentambt. De salarissen komen nu uit de kas van de Generale Kantoren.[26]

1781-1782: Schoole van Blankenham, verp. 6 Cg.

1787-1788: Mr. Donker voor de schole, verp. 6 Cg.

1795: no. 34: Marchjen Dirks, geen bedrijf, m. D., 1 pers.

1798: Margjen Derks, 79 jaar.

1801: 12.12.1801; Staat van de Nederduitsche Scholen: Plaats: Blankenham. Aantal zielen: 257. Schoolopzieners: De plaatselijke predikant, aangesteld door de municipaliteit en de kerkenraad. Schoolmr.:1 bezoldigd, Johannes Donker. Jaarwedde: 84.19 Cg. en gebruik landerijen. Emolumenten: Vrije woning, tuin en emolumenten van begrafenissen. Schoolgelden per leerling per kwartaal: tien stuivers, voor rekenaars 1 Cg. Fonds jaarwedde en emolumenten: 50 Cg. uit het Rentambt van Winsum; 21.19 Cg. aan uitgangen; 13 Cg. uit de verponding.

Eigendom school en woning: Plaatselijk [het kerspel]. Jaarwedde schoolopziener: geen. Gemiddeld aantal leerlingen over laatste vijf jaar: 40. Fondsen voor minvermogende leerlingen: onderwiis om niet.[27]

1803: Geesjen Willems [Klomp], meid, jaarloon 25 Cg.

1803: Marrigje Dirks; getaxeerd vermogen 12000 Cg.

1805: wed. Jan Jacobs Pees.[28]

1806: 30.07.1806; Op deze datum wordt Andries Wenzel, schoolmr. aan den Blanckenham als tweede schoolmr. te Oldemarkt aangesteld. [29]

1807: no. 23: Het Carspel Blankenham eigenaar, een huis, school en hofje; bij no. 19 het Carspel Blankenham 3 dm. land in Filipserve toebehorende aan of bij de school van Blankenham.

1807: J.H. Donker voor de school, verponding 5.16 Cg.

1808: J.H. Donker voor de school, verponding 5.16 Cg.

1808: 18.09.1808; Schoolmeester J.H. Donker heeft bedankt voor zijn dienst; als zijn opvolger wordt per 01.12.1808 Albert Alberts Woudstra, schoolmr. van de 2e rang te Broekhuizen in Drente, aangesteld.[30]

1809: no. 23: -

1809: 23.10.1809; De schoolmeester A.A. Woudstra is te Dalen in Drente beroepen; als zijn opvolger wordt per 15.11.1809 Thony Tichelhof, schoolmeester van de 3e rang te Lemele beroepen. Deze bedankt op 26.11 voor het beroep.[31]

1810: 06.02.1810; Hendrik Pierik, hulponderwijzer van de 3e rang te Blokzijl wordt per 06.02.1810 aangesteld.[32]

1811: Staat van écoles inferieures, P1aats: Blankenham.

Soort school: openbaar.

Rang van de school: 2e rang.

Schoolmr.: H. Pierik.

Leeftijd: 18 jaar.

Rang schoolmr.: 3e. rang.

Aantal leerlingen: in de zomer 30; in de winter 18 [deze getallen zijn zeker verwisseld; dus te lezen als 18 in de zomer en 30 in de winter].

Staat van onderwijs: tamelijk goed (assez bon).

Staat van het schoolgebouw: gemiddeld (médiocre).[33]

1812: 08.05.1812; Over het jaar 1811 is een kohier voor het schoolfonds opgemaakt; de opbrengt is 161 Cg. Hieruit blijkt dat niet alleen wordt bijgedragen door ouders met schoolgaande kinderen, maar ook door anderen; Jantje Jans Coridon, wed. van Luite Hendriks de Lange, dan 87 jaar oud draagt namelijk ook bij. Het zal dus een verplichte bijdrage zijn geweest, waarbij ieder huisgezin naar rato van inkomen/ vermogen bijdroeg. De rijkste inwoner van Blankenham, Thijs Alberts van Dijk, 75 jaar, wordt voor het hoogste bedrag aangeslagen, 6 Cg. De laagste bijdrage is 1 Cg.[34]

1812: no. 23: Hendrik Pierik, 8e klasse, 1 franc, 68 centimes.

Jan Genemuiden, 8e klasse, 1 franc, 68 centimes.

1812: 06.07.1812; Op de begroting van de gemeente Kuinre wordt het salaris van de schoolmeester van Blankenham voor 110 Cg. p.j. opgevoerd; de post is later geroyeerd omdat de uitgave niet uit de gemeentekas wordt gedaan.[35]

1814: 06.01.1814; Hendrik Gerrits Pierik, 20 jaar, ongehuwd, jagtgeweer, schoolonderwijzer; oudste zoon van een weduwe. Hij woont op no. 29.

1815: no. 23: Jan Volkens Genemuiden, 3 pers.

1815:Het aantal leerlingen bedraagt 28 à 30 p.j.; aan schoolgelden ontvangt mr. Pierik 164.7 Cg. p.j.[36]

1816: 15.09.1816; Jan Jacobs Westerhof, van Giethoorn, wordt op deze datum tot schoolonderwiizer aangesteld als opvolger van de naar Wanneperveen vertrokken Hendrik Pierik. Jan Jacobs Westerhof, *Zwartsluis ± maart 1790; ovl. Blankenham 02.06.1858, z.v. Jacob Westerhof en Barbara Deutelius. Huwde te Zwolle in 1819 Femmigie Harms Snel van Windesheim; huwde 2e Zwolle 28.02.1829 Gerrigje Harms Snel van Windesheim.[37]

1817: 30.09.1817; In de zomermaanden juli‑september 1817 staan 34 kinderen bij mr. Westerhof ingeschreven; 22 jongens in leeftijd variërend van zes tot dertien jaar en twaalf meisjes van vijf tot veertien jaar. Westerhof ontvangt voor ieder kind vijftien cent schoolgeld p.w. In deze drukke periode zijn er vijf jongens die geen enkele dag op school ziin geweest: Marten Ruardy, Johannes van Veen, Jan Zunter, Albert Vries en Harm Groen, alle vijf elf jaar oud. Er zijn negen kinderen die alle dertien weken van dit derde kwartaal de school hebben bezocht; er is echter geen enkel kind dat de school in deze periode niet heeft verzuimd.[38]

1819: no. 23: -

1822: no. 23: -

1825: Gemeente Blankenham, eig. school en huis; schade fl. 600,- (ev. vergoed. geheel).

1830: 05.10.1830; De school op no. 16 wordt door het Kerspel tegen brand verzekerd voor een herbouwwaarde van fl. 1000,- en het schoolmeestershuis op no. 19, met tapperij en winkelnering voor een bedrag van fl. 1200,-.[39]

1832: De school en erf, gemeente Blankenham.

1840: Blankenheim, gemeente Kuinre; een klein gehucht met een slecht, bijna vierkant schoollokaaltje, waarin ik mede vanwege het onstuimige weder slechts 20 kinderen aantrof. Zij worden eenvoudig, en goed, door J. Westerhof (fatsoenlijk van voorkomen) onderwezen, zoover die eenvoudige kinderen noodig hebben.[40]

1848: In de rekeningen van het kerspel komt mr. Westerhof nog steeds voor.[41]

1858: Waarschijnlijk is Jan Westerhof tot zijn overlijden op 02.06.1858 in functie geweest.

1878: 28.12.1878; Vanaf dit jaar ontvangt de onderwijzer H. Venema fl. 90,- p.j. uit de kas van de kerkvoogdij voor het bespelen van het orgel in de kerk en andere bedieningen.[42]

1882: 09.05.1882; Het Kerspel draagt fl. 5000,- bij voor het bouwen van twee nieuwe scholen; door andere instanties wordt fl. 3000,- bijgedragen.[43]

1882-1897: In deze jaren worden regelmatig bijdragen gegeven door het Kerspel Blankenham voor aanschaf van boeken en tijdschriften voor de schoolbibliotheken van beide scholen, prijzen beschikbaar gesteld voor de beste leerling [leerling die de minste uren of dagen had verzuimd] en tevens bijdragen in de salariëring van de onderwijzers en voor het onderhoud van de scholen.[44]


[1] J. van Gelderen e.a. ed., Classicale Acta 1573-1620, VI, Provinciale synode Overijssel, Classis Deventer 1601-1620, Classis Kampen 1596-1601 en 1618-1620, Classis Steenwijk/Vollenhove 1601-1620, RGP KS 90 (Den Haag 2000), 148.

[2] Idem, 154.

[3] J. Reitsma en S.D. van der Veen, eds., Acta der Provinciale en Particuliere Synoden, gehouden in de Noordelijke Nederlanden gedurende de jaren 1572-1620; vijfde deel, Zeeland 1579-1620, Overijssel 1584-1620 (Groningen 1896), 322: 16/20.8.1619.

[4] Van Gelderen e.a. ed., Classicale Acta 1573-1620, 201.

[5] Idem, 203.

[6] HCO, SA 2111: 1662-1663 aldaar 28.04.1663.

[7] idem, SA 3046-3049: 1666-1713.

[8] idem, DAV 2687: 06.04./22.04/08.07.1669.

[9] idem, DAV 2689: 27.04.1688 en 30.04.1688.

[10] idem, HGK 1: 30.09.1692.

[11] idem, HGB 203: 1705-1713.

[12] idem, HGB 203 rekening 1704‑1707: 21.03.1707.

[13] HCO, HGB 203: 1708‑1713.

[14] idem, 31.05.1713.

[15] HCO, SA 3049-3051: 1714-1732.

[16] HCO, HGB 1: 31.01.1726, 20.06.1775, 12.10.1777, 15.11.1809. Daar de uitgangen onder no. 9 in 1726 zeer moeilijk te plaatsen zijn, de lijst dateert vermoedelijk uit de eerste helft van de 17e eeuw, een indicatie dat er toen blijkbaar toch al een schoolmeester in Blankenham was, zijn tevens de lijsten van 1775, 1776 en 1809 gebruikt.

- J.G.J.van Booma, 'Inventaris van de Archieven der Hervormde Gemeente Blankenham', in: Kerkelijke Archieven deel VI (Den Haag 1972) 3-41, aldaar 11.

[17] HCO, SA 3051-3056: 1733-1774.

[18] HCO, RA Oldemarkt c.a. 2930 fol. 260: 06.03.1745.

[19] idem, HGB 1: 03.10.1773.

[20] idem, HGB 1: 21.04.1774.

[21] idem, HGB 1: 19.03/20.06.1775.

[22] HCO, SA 3056: 1775-1776.

[23] idem, HGB 1: 12.10/02.11.1777.

[24] idem, SA 3056: 1777.

[25] idem, HGB 1: 06.09/18.10.1778.

[26] idem, SA 3056-3065: 1778-1800.

[27] Nationaal Archief, Staatsbewind 1801‑1805, [archiefno.2.01.01], Ingekomen stukken van het Departementaal bestuur van den Ouden IJssel, 523 M 39 fol.24 [in potlood 40]: 12.12.1801.

[28] HCO, OAY 294: 05.11.1805.

[29] Jan ten Hove en Frits David Zeiler, Turfmakers en boterkopers : de geschiedenis van IJsselham, Ossenzijl, Kalenberg, Paaslo en Oldemarkt (Kampen 1996) 235.

[30] idem, OAY 273: 18.09.1808

- idem, HGB 1: 1.12.1808.

[31] idem, OAY 273: 23.10.1809

- idem, HGB 1: 15/26.11.1809.

[32] idem, HGB 1: 6.02.1810.

[33] Nationaal Archief, Den Haag, 2e afdeling, Binnenlandse Zaken 1796‑1813, archiefno.2.01.12, 999, no.1:1811. Ecoles inferieures. Overzicht leerlingenaantal in zomer en winter; Arrondissement Zwolle, Ve district Vollenhove, inspecteur W. Sanders.

[34] HCO, OAY 441: 08.05.1812, schoolfonds over 1811.

[35] HCO, Onderprefect van Zwolle 1811-1814, 518 no. 2330: 07.07.1812.

[36] HCO, OAY 441: 1815.

[37] idem, OAY 343: 15.09.1816.

[38] idem, OAY 440: 30.09.1817.

[39] Notulen en rekeningen van ontvangsten en uitgaven van het Kerspel Blankenham, 1823-1897; dit stuk berust bij de secretaris van het Kerspel Blankenham te Blankenham [afgekort NRKB]: 05.10.1830.

[40] Ontleend aan rapport schoolopziener Wijnbeek van het 6e schooldistrict van Overijssel. Zie verder hiervoor: http://www.xs4all.nl/~remery/Wijnbeek/Overijssel/hwov-06b.html

[41] HCO, OAY 467: rekeningen kerspel 1841-1848.

[42] HCO, HGB 314: Rekening 1878/1879: 28.12.1878.

[43] NRKB, 09.05.1882.

[44] idem, jaren 1882-1897.